Religie van de hoop

EEN TOTAALPROJECT VAN KUNSTENAAR ANTOON DE CLERCK IN HET WOON- EN ZORGCENTRUM SINT-VINCENTIUS TE AAIGEM (ERPE-MERE)

Antoon De Clerck is sinds jaren een vaste waarde in het Vlaamse kunstgebeuren. Volgend op een grote retrospectieve tentoonstelling in het Cultureel Centrum te Hasselt en het Museum van Deinze en de Leiestreek (1993) was hij in 1995 te gast in het Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen en in 1997 in het Provinciaal Museum voor Moderne Kunst te Oostende. In 1996 maakte hij het grote drieluik (2,40 x 5,60 m) De religie van de hoop voor de inkomhal van het woon- en zorgcentrum Sint-Vincentius te Aaigem (Erpe-Mere). Tevens stond hij in voor het ontwerp van een glasraam in de polyvalente zaal en de inrichting van de kapel alwaar in januari 2000 een kruisweg werd opgehangen. Tegenover het overheersende cultuurpessimisme loopt het streven van de kunstenaar naar een kwalitatief betere leefwereld als een rode draad doorheen zijn oeuvre. Vanuit een positieve ingesteldheid stelt hij het waardevolle in onze samenleving op een zuivere, scherpe en sterk bewuste manier aanwezig. Ondanks de complexe opbouw kan de toeschouwer, via de scherp realistische delen, als vanzelfsprekend in deze wereld binnentreden. De betrachting van Antoon De Clerck om het onzichtbare of datgene wat ons bewustzijn overstijgt ook op een tastbare manier aanwezig te stellen - men zou het kunnen omschrijven als het mysterie, het transcendente, het metafysische of het kosmische - krijgt hier een uitgesproken religieuze inhoud.

Centraal in de compositie De religie van de hoop staat de problematiek van de zorg voor de derde leeftijd. Vanuit de inspirerende kracht van Vincentius a Paulo bouwt Antoon De Clerck een harmonische droomwereld op die hoop en vertrouwen uitstraalt. De uitgestoken hand van de vergeestelijkt weergegeven heiligenfiguur symboliseert de toewijding voor de ouder wordende medemens. In het schilderij ligt een synthese vervat van de kunstvisie van Antoon De Clerck. Door de plaatsing van twee vooruitspringende palen, tussen de drie doeken van 2,40 x 1,80 meter, kijken we als het ware vanachter een groot venster naar deze wonderbaarlijke wereld met zijn menge-ling van werkelijke en illusionistische beelden. Meest bevreemdend is het silhouet van de heilige Vincentius a Paulo aan de linkerkant.

Vincentius a Paulo (°1581 - V1660) zette zich vooral in voor de zwaksten uit de samenleving : zieken, armen en gevangenen. Een grote nederigheid, eenvoud, versterving en zorg voor het zieleheil kenmerkten zijn optreden. De spiritualiteit van Vincentius lag aan de basis van de oprichting van de orden van de Lazaristen en de Zusters van Liefde, die tot op vandaag de grootste congregatie vormen binnen de katholieke kerk. Daarnaast reorganiseerde hij de priesteropleiding, richtte scholen op en leefde in harmonie midden de natuur op het platteland. Vincentius a Paulo werd in 1737 heilig verklaard. Het kortstondig verblijf als pastoor van Clichy (nabij Parijs) in 1612 bleek een cruciale periode in zijn leven. De eerste door hem geïnspireerde religieuze vereniging ging er van start, hij stichtte een school en een seminarie. Tijdens herstellingswerken aan de vervallen parochiekerk van Clichy plaatste hij symbolisch een nieuwe doopvont.

Het glasraam in de polyvalente zaal

In de polyvalente zaal van het rustoord werd boven de deur die naar het terras leidt een glasraam met een lengte van 3 meter en een hoogte van 60 cm geplaatst. Het ontwerp is van de hand van Antoon De Clerck en werd door glazenierster Beatrice Neetens uit Aalst gerealiseerd.

De inrichting van de kapel

De uitgepuurde en streng geometrische inrichting van de kapel verwijst naar de geest van soberheid die ook het leven van Sint-Vincentius kenmerkte. Deze ruimte van 6 bij 6 meter kan via een schuifdeur geïntegreerd worden binnen de grote polyvalente zaal, waarbij Antoon De Clerck voorzag in de plaatsing van vier rijen van vier stoelen. Bij de keuze van de kleur van de muurbekleding en de natuursteen opteerde de kunstenaar voor gebroken wit, terwijl de warmere okertint van de keramische vloer aansluit bij het gebruik van het hout voor de lezenaar en het tabernakel.

De kruisweg

De in houtskool getekende kruisweg van Antoon de Clerck telt negen staties. In de hem vertrouwde vormentaal plaatst hij het lijdensverhaal van Jezus, vanaf de intrede in Jeruzalem tot de verrijzenis, tegenover een universele tijd en ruimte. Zijn streven om de essentie van het verhaal weer te geven vertaalt zich in een mengeling van symbolisch geladen realistische en abstracte beelden.

Het totaalproject De Religie van de Hoop van Antoon De Clerck kan men bekijken in het Woon- en Zorgcentrum Sint-Vincentius te Aaigem, Aaigemdorp 68, 9420 Aaigem.

Van dit project verscheen ook een publicatie die op hetzelfde adres kan besteld worden (Tel. : 053 / 60 12 12).